postuj.pl

zwyczajny blog..

Jakie są różnice między umową dzierżawy a umową użyczenia?

Umowa dzierżawy a umowa użyczenia – kluczowe różnice

W polskim systemie prawnym istnieją dwa rodzaje umów regulujących czasowe korzystanie z cudzych rzeczy: umowa dzierżawy i umowa użyczenia. Choć na pierwszy rzut oka mogą wydawać się podobne, to kryją w sobie istotne różnice, które determinują prawa i obowiązki stron. Zrozumienie tych niuansów jest kluczowe dla uniknięcia potencjalnych sporów i zapewnienia sobie bezpieczeństwa prawnego.

Przedmiot umowy

Pierwsza zasadnicza różnica dotyczy przedmiotu obu umów.

  • Umowa dzierżawy, zgodnie z art. 693 Kodeksu cywilnego, dotyczy rzeczy przeznaczonych do pobierania pożytków. Oznacza to, że dzierżawiona rzecz ma przynosić dochód dzierżawcy, np. poprzez uprawę roli, wynajem lokalu czy eksploatację urządzenia.
  • Umowa użyczenia, uregulowana w art. 710 Kodeksu cywilnego, może dotyczyć każdej rzeczy, zarówno tej przynoszącej pożytki, jak i nie. Ważne, aby rzecz nadawała się do użytku zgodnie z jej przeznaczeniem.

Przykładowo, samochód osobowy może być zarówno przedmiotem umowy dzierżawy (np. w przypadku wynajmu długoterminowego), jak i użyczenia (np. gdy pożyczamy auto od znajomego na weekend).

Odpłatność

Kolejna istotna różnica to kwestia odpłatności.

  • Umowa dzierżawy jest z zasady odpłatna. Dzierżawca płaci dzierżawcy czynsz za możliwość korzystania z rzeczy i czerpania z niej pożytków. Wysokość i forma czynszu (pieniężna, w naturze) są ustalane w umowie.
  • Umowa użyczenia jest z zasady nieodpłatna. Użyczający udostępnia swoją rzecz biorącemu do bezpłatnego używania. Dopuszcza się jednak możliwość zastanowienia się nad odpłatnością w umowie, co przekształca ją w umowę dzierżawy.

Warto zauważyć, że w praktyce gospodarczej często spotyka się umowy najmu, które w istocie są umowami dzierżawy. Wynika to z faktu, że Kodeks cywilny nie reguluje odrębnie umowy najmu, a pojęcie to jest często używane zamiennie z dzierżawą.

Forma umowy

Różnice występują również w wymaganej formie obu umów.

  • Umowa dzierżawy nieruchomości lub prawa do lokalu na czas dłuższy niż rok powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. W przypadku krótszego okresu dzierżawy forma pisemna nie jest obowiązkowa, ale zalecana dla celów dowodowych.
  • Umowa użyczenia może być zawarta w dowolnej formie, nawet ustnie. Dla celów dowodowych zaleca się jednak sporządzenie umowy na piśmie, zwłaszcza w przypadku rzeczy o znacznej wartości.

Czas trwania umowy

Zarówno umowa dzierżawy, jak i użyczenia mogą być zawarte na czas oznaczony lub nieoznaczony. Istnieją jednak pewne różnice w zakresie możliwości wypowiedzenia umowy.

  • Umowa dzierżawy zawarta na czas nieoznaczony może być wypowiedziana przez każdą ze stron z zachowaniem ustawowych terminów wypowiedzenia. W przypadku dzierżawy nieruchomości terminy te są dłuższe i wynoszą rok, sześć miesięcy lub trzy miesiące, w zależności od okresu, za jaki płacony jest czynsz.
  • Umowa użyczenia zawarta na czas nieoznaczony może być wypowiedziana przez każdą ze stron w każdym czasie, chyba że strony postanowiły inaczej. W przypadku użyczenia rzeczy oznaczonych co do gatunku, biorący do używania może je zwrócić w każdym czasie.

Odpowiedzialność za wady

W przypadku wystąpienia wad rzeczy będącej przedmiotem umowy, odpowiedzialność stron kształtuje się odmiennie.

  • Dzierżawca ponosi odpowiedzialność za szkodę, która powstała wskutek wad rzeczy, chyba że wad tych nie mógł wykryć przy zachowaniu należytej staranności. Dzierżawca ma również obowiązek dokonywania drobnych napraw, które są niezbędne do zachowania rzeczy w stanie przydatnym do umówionego użytku.
  • Użyczający ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną biorącemu do używania przez to, że rzecz miała wadę, o której wiedział, a nie powiadomił o niej biorącego. Użyczający nie ponosi jednak odpowiedzialności za wady, o których nie wiedział.

Podsumowanie

Wybór między umową dzierżawy a umową użyczenia zależy od konkretnej sytuacji i potrzeb stron. Dzierżawa sprawdzi się w przypadku chęci czerpania pożytków z rzeczy, podczas gdy użyczenie będzie odpowiednie w przypadku bezpłatnego udostępnienia rzeczy do użytku. Kluczowe jest, aby przed zawarciem umowy dokładnie przeanalizować swoje potrzeby i wybrać rozwiązanie, które zapewni bezpieczeństwo prawne i pozwoli uniknąć potencjalnych sporów.

Jakie są różnice między umową dzierżawy a umową użyczenia?

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Przewiń na górę