Śmierć Iwana Iljicza – Lew Tołstoj: Studium ludzkiej egzystencji
„Śmierć Iwana Iljicza” to jedno z najgłębszych i najbardziej poruszających dzieł Lwa Tołstoja, które od ponad wieku fascynuje czytelników na całym świecie. To nie tylko historia o umieraniu, ale przede wszystkim o życiu, o jego wartości i o tym, jak łatwo możemy je przegapić, pochłonięci codziennymi obowiązkami i iluzją szczęścia.
Bohater na rozdrożu
Iwan Iljicz, tytułowy bohater powieści, jest sędzią, który przez całe życie kierował się zasadami i konwencjami. Jego życie było uporządkowane, przewidywalne i pozornie szczęśliwe. Miał żonę, dzieci, prestiżową pracę i wygodne mieszkanie. Jednak pod tą pozorną harmonią kryła się pustka i brak prawdziwego sensu. Dopiero bolesna choroba, która go dotknęła, zmusiła go do spojrzenia na swoje życie z innej perspektywy.
Umieranie jako przebudzenie
Choroba Iwana Iljicza staje się dla niego katalizatorem głębokiej refleksji. Zmusza go do zmierzenia się z własną śmiertelnością i do zadania sobie pytania o sens jego dotychczasowego życia. W obliczu śmierci, wszystkie jego dotychczasowe wartości i cele tracą na znaczeniu. Zaczyna dostrzegać, że prawdziwe szczęście nie tkwi w materialnych dobrach, prestiżu czy uznaniu społecznym, ale w autentycznych relacjach z innymi ludźmi i w odnalezieniu sensu w swojej egzystencji.
- Przykładem może być scena, w której Iwan Iljicz obserwuje swojego służącego, Gerasima, który z troską i empatią opiekuje się nim w czasie choroby. W tym momencie bohater dostrzega prawdziwą wartość ludzkiej dobroci i poświęcenia, które wcześniej ignorował.
- Innym ważnym elementem powieści jest relacja Iwana Iljicza z jego żoną. Początkowo ich małżeństwo wydaje się być udane, ale z czasem okazuje się, że jest pozbawione prawdziwej bliskości i zrozumienia. Dopiero w obliczu śmierci Iwan Iljicz zaczyna dostrzegać prawdziwe uczucia swojej żony i żałować, że nie poświęcił jej więcej czasu i uwagi.
Śmierć jako wyzwolenie
W ostatnich dniach swojego życia Iwan Iljicz przeżywa głęboką przemianę. Zostaje uwolniony od iluzji i fałszu, które go otaczały. Dostrzega prawdziwe wartości i odnajduje spokój w akceptacji swojej śmiertelności. Śmierć przestaje być dla niego czymś przerażającym, a staje się naturalnym zakończeniem jego ziemskiej wędrówki.
Podsumowanie
„Śmierć Iwana Iljicza” to powieść, która skłania do refleksji nad sensem życia i śmiertelnością człowieka. Tołstoj pokazuje, że prawdziwe szczęście nie tkwi w materialnych dobrach, ale w autentycznych relacjach z innymi ludźmi i w odnalezieniu sensu w swojej egzystencji. Powieść jest ponadczasowa i aktualna, ponieważ porusza uniwersalne pytania, które nurtują każdego człowieka.