Życie i myśli Tristrama Shandy’ego – Laurence Sterne
Laurence Sterne, angielski pisarz i duchowny, jest najbardziej znany ze swojego niezwykłego i ekscentrycznego dzieła „Życie i opinie Tristrama Shandy’ego, dżentelmena”. Ta powieść, opublikowana w dziewięciu tomach od 1760 do 1767 roku, jest uważana za jedną z najważniejszych i najbardziej wpływowych prac literatury angielskiej. „Życie i opinie Tristrama Shandy’ego” to nie tylko zabawna i błyskotliwa satyra na ówczesne społeczeństwo, ale także głęboka refleksja nad naturą ludzkiej egzystencji, pamięci i czasu.
Sterne – życie i twórczość
Laurence Sterne urodził się w Irlandii w 1713 roku. Studiował w Cambridge, gdzie uzyskał tytuł magistra teologii. Po święceniach kapłańskich objął parafię w Sutton w Yorkshire. W 1760 roku, w wieku 47 lat, opublikował pierwszy tom „Życia i opinii Tristrama Shandy’ego”. Powieść odniosła natychmiastowy sukces i uczyniła Sterne’a jednym z najpopularniejszych pisarzy w Anglii. W kolejnych latach opublikował kolejne tomy „Shandy’ego”, a także „Podróż sentymentalną przez Francję i Włochy” (1768), która również stała się bestsellerem.
Sterne zmarł w 1768 roku w wieku 55 lat. Jego twórczość, pełna humoru, ironii i refleksji, wywarła ogromny wpływ na późniejszych pisarzy, w tym na Jane Austen, Charlesa Dickensa i Jamesa Joyce’a.
Tristram Shandy – bohater i narrator
Tristram Shandy, tytułowy bohater powieści, jest postacią niezwykle złożoną i kontrowersyjną. Jest to narrator, który opowiada o swoim życiu, ale robi to w sposób chaotyczny i niechronologiczny. Jego opowieść pełna jest dygresji, anegdot i filozoficznych rozważań. Tristram jest postacią ironiczna, często samokrytyczną, a jednocześnie pełną pasji i entuzjazmu.
Sterne wykorzystuje postać Tristrama Shandy’ego, aby zburzyć konwencje tradycyjnej powieści. Zamiast skupiać się na fabule, Sterne skupia się na procesie opowiadania, na sposobie, w jaki myśli i pamięć kształtują naszą rzeczywistość. „Życie i opinie Tristrama Shandy’ego” to powieść o tym, jak opowiadamy sobie historie, jak tworzymy własne narracje.
Główne tematy „Życia i opinii Tristrama Shandy’ego”
- Czas i pamięć: Powieść Sterne’a jest pełna refleksji nad naturą czasu i pamięci. Tristram Shandy często wraca do przeszłości, wspominając swoje dzieciństwo i młodość. Jego wspomnienia są chaotyczne i niechronologiczne, co odzwierciedla sposób, w jaki pamięć działa w rzeczywistości.
- Tożsamość: Tristram Shandy jest postacią, która nieustannie próbuje zdefiniować siebie. Jego tożsamość jest płynna i nieustannie ewoluuje. Powieść Sterne’a stawia pytanie o to, kim jesteśmy i jak tworzymy własną tożsamość.
- Satyra społeczna: „Życie i opinie Tristrama Shandy’ego” to także ostra satyra na ówczesne społeczeństwo angielskie. Sterne wyśmiewa obyczaje, konwenanse i hipokryzję swoich współczesnych.
- Humor i ironia: Humor i ironia są nieodłącznym elementem „Życia i opinii Tristrama Shandy’ego”. Sterne używa humoru, aby zburzyć konwencje i zmusić czytelnika do refleksji nad rzeczywistością.
Wpływ „Życia i opinii Tristrama Shandy’ego”
„Życie i opinie Tristrama Shandy’ego” wywarło ogromny wpływ na późniejszych pisarzy. Powieść Sterne’a zainspirowała wielu autorów do eksperymentowania z formą i stylem, do tworzenia dzieł niekonwencjonalnych i pełnych humoru. „Shandy” jest uważane za prekursora powieści modernistycznej, która odrzuca tradycyjne konwencje i skupia się na subiektywnym doświadczeniu narratora.
Podsumowanie
„Życie i opinie Tristrama Shandy’ego” to dzieło niezwykłe i innowacyjne. Powieść Sterne’a jest pełna humoru, ironii i refleksji. Jest to dzieło, które zmusza czytelnika do myślenia o naturze czasu, pamięci, tożsamości i rzeczywistości. „Shandy” to powieść, która nie tylko bawi, ale także inspiruje i prowokuje do refleksji.